Ik weet niet of het komt door de pandemie. Maar de laatste tijd denk ik veel na over verlies, verdriet, de dood, afscheid. Niet bepaald vrolijke zaken om over na te denken. Ik word er zo af en toe ook best somber van.

De verscheurende pijn die ik voelde als 24 jarige, toen mijn moeder plotsklaps overleed, is in mijn geheugen gegrift. Fysiek, mentaal, emotioneel, als een enorme golf spoelde het verdriet over me heen. Het voelde alsof ik nooit meer boven zou komen.

Het verlies van iemand die je zeer dierbaar is denk ik één van de zwaarste lasten die een mens te dragen kan krijgen in dit leven. Je kunt je er nooit op voor bereiden. Vanaf die dag zit er een zwart gat in je hart, althans zo voelt het voor mij. En net zoals met zwarte gaten in het heelal heeft ook dit zwarte gat een enorme aantrekkingskracht. Alle andere gevoelens verdwijnen in dit gat en het enige wat er overblijft is verdriet en de pijn van gemis.

Na de eerste weken/maanden van rouw en verdriet komt het moment dat je je realiseert dat je verder moet. Steeds verder weg van de dag waarop je je dierbare voor het laatst zag. En steeds verder op weg naar het weer oppakken van je leven. Het zwarte gat in je hart zit er nog steeds en je voelt hoe sterk de kracht ervan is. Ieder moment van vreugde kan er al snel door worden verzwolgen.

Toen ik moest leren leven met het verlies van mijn moeder was ik nog jong. Ik probeerde langs het zwarte gat te laveren om mijn leven weer op te pakken maar voelde iedere dag de kracht. Het trok aan me. En vooral in de nachten wist ik me geen raad. Ik wist simpelweg niet hoe me te verhouden tot zoveel verdriet. Er leken maar twee opties te zijn, of erin verdrinken, dat deed ik s nachts. Of het wegstoppen, dat deed ik overdag.

Van mindfulness had toen nog bijna niemand gehoord. Al was dit verlies wel één van de redenen die me een zoektocht deden starten die daar uiteindelijk bij uit zou komen. Had ik toen geweten wat ik nu weet dan was ik uiteraard nog steeds intens verdrietig geweest. Maar had ik een manier geweten om het verlies te dragen. Een zachte manier om voor mezelf te zorgen in al die pijn, een handreiking om het toe te laten. De intense rouw zou nog steeds een overweldigende golf van verdriet zijn geweest maar ik zou de golf hebben kunnen laten komen zonder verzet, angst of vermijding.

Het besef dat rouw vastzit aan liefde. En dat de liefde voor mijn moeder, net zoals de rouw om het verlies van haar, twee kanten van dezelfde medaille zijn is op een of andere manier troostend. Dat rouw zodra het zich aandient, een onderdeel van je leven zal zijn, is naast ontzettend pijnlijk, ook een uiting van de liefde die je voelt voor degene die er niet meer is.